Atatürk’ün kurduğu TED 95 yaşına bastı
Seher Alp
4 min read
Cumhuriyetimizin ilk yıllarında alanında “Öncülük” yapacak kuruluşlar oluşturulmuş. Eğitim konusunda da tam 95 yıl önce Türk Maarif Cemiyeti, bugünkü adıyla Türk Eğitim Derneği (TED) kurulmuş. İlk Meclis binasında oda verilmiş, sonra kalede bulunan Koçzade Hanı’nda bir odaya taşınmış. Derneğe kaynak olsun diye Basın İlan Kurumu’nun gelirleri Türk Maarif Cemiyeti’ne aktarılmış.
Ne yapmış bu cemiyet? On binlerce kişiye okuma yazma öğretmiş. O dönemde ülkemizde sadece İstanbul’da bir üniversite bulunuyordu. Öğrencilerin barınması için yurt yapmış. Hatay’ın ülkemize katılmasıyla birlikte cemiyete öğrenci yurdu açma görevi verilmiş. Uşak’ta tek olan Misyoner Lisesi kapatılınca hemen onu cemiyet devralıyor.
BURS EŞİTTİR HAYAT
İsmet İnönü’nün başbakanlığı döneminde TED, kamu yararı olan dernek oluyor. TED, Merkez Bankası’nın da kurucu ortağı. O dönem kendisine üç ana misyon verilmiş. TED Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu bunları şöyle açıklıyor:
1- Milletimizin evlatları yabancı ülkelerin okullarına muhtaç edilmesin. Bu amaçla yabancı dilde eğitim veren milli okullar açılsın. Bugün 45 okulumuz, bir üniversitemiz var.
2- Maddi olanağı olmayan çocuklara destek verilsin. Bu amaçla 40 binin üzerinde öğrenciye burslar verdik. Öncü çocuklar yetiştirmek için de burs veriyoruz. Diksiyon dersi dahil kişisel gelişim kurslarına da tabi tutuyoruz. Burs eşittir para değil, burs eşittir hayat. Bireysel hayatları, başkalarını etkileyecek şekilde geliştiriyor, yetiştiriyoruz.
ZİHİNSEL SOYKIRIM
3- Eğitime yön vermek. Bunu gururla söylüyorum ki eğitim alanında düşünce kuruluşumuz olan TEDMEM’le veriye dayalı çalışma yapıyoruz. Eğitimdeki zihinsel soykırım olan ezberin kaldırılmasına, öğrencilerimizin okul dışında kademelere geçiş sınavlarını kazanmak için mahkum edildiği dershane sisteminin yok edilmesine, 21. yüzyılda altındaki kağıttan değersiz mühürlü diplomaya sahip değil, dünyada önder olacak, ülkeyi önder yapacak nesiller olmaya adadık.
TED bununla da kalmıyor. Köy öğretmenlerine akademik, sosyal ve psikolojik destek veriyor. Örneğin; Soma, Amasra gibi maden kazalarında hayatlarını kaybedenlerin çocuklarını da sahipsiz bırakmıyor.
KURULUŞ GÜNÜ
31 Ocak, TED’in 95’inci kuruluş yıldönümü. TED’i nasıl bilirsiniz? Akla gelen ilk yanıt, “Kolej” olabilir. TED Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu “Hayır” diyor ve şu açıklamayı yapıyor:
“Elbette okullarımız bizim en güçlü dalımız ancak size bizi kısaca anlatayım. Tarih 1928. Maarif Cemiyeti’ne, Cumhuriyet’in kuruluşuna, savaştan çıkmış bir milletin eğitim sevdasına bakmak gerek. Kurtuluş Savaşı sırasında cephede savaş sürerken, Maarif Kongresi’ni toplamış bir liderin eğitme ne denli önem verdiğini biliyoruz. Toprak meydanda kazanılır elbet ama gelecek eğitimle kurulur. O günlerde ülkede sadece 72 ortaokul, 23 lise vardı. Hal böyleyken eğitimde bir gelecek projesi kurmak şart olmuştu. İşte bu düşünce ile TED, 1928 yılında Mustafa Kemal Atatürk ve Cumhuriyet’i kuran kadroların yol göstericiliğinde, uzun soluklu bir savaş sonrası ayağa kalmak için çabalayan bir ülkede, eğitime yön vermesi için kurulan sivil bir inisiyatiftir. Yani TED, Türkiye’nin eğitim alanındaki en köklü sivil toplum kuruluşudur.
HAYAT=180 DAKİKA DEĞİL
Pehlivanoğlu “Bu kuruluş siyaset yapmaz” temel prensibinde yol aldıklarını belirtti ve şunları söyledi: 95 yılda yaklaşık 60 bini bulan bursiyerimiz, devlet okullarındaki öğrencilere yabancı dil desteği veren projelerimiz, mesleğe yeni atanmış kadın köy öğretmenlerimize yönelik çalışmalarımız, ‘Öncelik Sağlık Öncelik Okul’ diyerek salgın sürecinde bile yüz yüze eğitimin önemine yaptığımız vurgu, yıllardır ‘Hayat=180 Dakika Değil” cümlesine dikkat çekerek ölçme değerlendirmenin okulu kıymetli hale getirmekle mümkün olduğunu söylemek ve çocukların testle tost arasına sıkıştırılmaması için kampanyalar düzenlemek… İşte bir solukta anlattığım 95 yılın deneyimiyle ortaya çıkan ürünler.
ADALETLİ EĞİTİM
Genel Başkan “Bizim görevimiz, varlık nedenimiz bu ülkenin gençlerinin iyi eğitim alabilmesidir. Bizim görevimiz, varlık nedenimiz sivil bir inisiyatif olarak Türkiye geneline yayılmak, tüm çocuklara adaletli eğitim hakkı sunmaktır. Bizim görevimiz, varlık nedenimiz bayrağına, toprağına, vatanına âşık gençler yetiştirmektir” diyor.
TED mezunlarıyla, öğrencileriyle koca bir aile olmuş ve daha da büyüyerek, tüm illere yayılma planıyla yoluna devam ediyor.
